Golaha Wakiilada ee Golaha Wakiilada (WBG) ayaa ansaxiyay Shirkadda Iskaashiga Wadajirka ee Wadajirka ah ee Afar-sano ee Soomaaliya (CPF) ee Soomaaliya waxaana ay ansaxisay laba barnaamij oo maal-galin ah oo u dhigma $ 80 milyan. CPF waxay tilmaamaysaa istaraatijiyadda Bankiga ah si loo taageero himilada xukuumadda ee ballaarinta adeegga, abuuritaanka adkeysiga cabsida cimilada, iyo kor u qaadida fursadaha dhaqaale ee Soomaaliya. Istaraatijiyadda kobcinta kobcinta ee ugu horreysa ee tan iyo horraantii 1990-meeyadii, CPF FY19-22 wuxuu ka tarjumayaa horumarka dhaqaalaha iyo dhismaha hay’ad tan iyo sannadkii 2013, markii Bankigu dib ugu soo laabtay Soomaaliya iyada oo loo marayo deeq-bixiyeyaasha? Sanduuqa Iskaashiga (MPF).
Labada goobood ee odhaahda ah ee hay’adaha CPF-iyo adeegyada iyo ka mid noqoshada dhaqaalaha iyo kobcinta joogtada ah-ujeedadeedu waxay tahay in lagu turjumo guulaha siyaasadeed iyo kan hay’adaha si loo hagaajiyo waxqabadka la taaban karo ee nolosha dadka. Labada dhinacba, CPF waxay ujeeddadeedu tahay xaqiijinta sinnaanta iyo sinaanta jinsiga, ka mid noqoshada kooxaha la mamnuucay, waxayna raadin doonaan inay wax ka qabtaan niyad jabinta iyagoo dhisaya adkeysi ka dhex jira dhammaan qaybaha. “Doorashadeena tan iyo markii dib loo soo celiyay waxay ahayd in Soomaaliya ay ka caawiso dib-u-dhiska hay’adaha asaasiga ah ee soo celin kara kalsoonida muwaadiniinta iyo dib-u-habeynta kheyraadka si looga hortago faqriga aadka u ba’an iyo in la bilaabo abuurista fursado dadka laga saaray,” ayuu yiri Bella Bird, Agaasimaha Dalka ee Tansaaniya, Burundi, Malawi iyo Soomaaliya.
“Tani waxa ay diirada saareysaa in aan taageerno hay’adaha Soomaaliya si ay u ballaariyaan adeegyadooda muwaadiniinta ayna kor u qaadaan waxqabadyadayaga oo furi doona fursadaha dhaqaale.” Tan iyo markii ay WBG dib ugu soo noqotay Soomaaliya, dawladda federaalka, dawladaha xubnaha ka ah, ayaa horumar ka sameeyay dhismaha hay’adaha iyo hagaajinta waxqabad dhaqaale iyada oo loo marayo sharciyada, abaabulinta dakhliga, iyo ka qaybgalka qaybaha gaarka loo leeyahay. Dib-u-habeyn siyaasadeed, dhaqaale iyo nabadgelyo oo la gaarey shantii sano ee la soo dhaafay ayaa horseeday fursad ay wax uga qabtaan darawallada dhismaha ee niyad jab.
“Soomaaliya waxay tusaale u leedahay sida Bangigu uga shaqeyn karo xaaladaha ugu adag ee caawimadeena ugu baahnayn badan,” ayuu yiri Hafez Ghanem, oo ah madaxweyne ku xigeenka Bangiga Adduunka ee Afrika. “Nabadgelyada iyo barwaaqada Soomaaliya waa fure u ah xasilloonida gobolka guud ahaan. Waxaan ku ammaaneynaa xukuumadda dadaalkooda ku aaddan dib-u-habeeynta iyo tallaabooyinka loo qaaday si loo dhiso mustaqbal wanaagsan oo waddanka ah. “Iyadoo la sii waday maalgelinta MPF, CPF waxay gacan ka gaysan doontaa kordhinta dakhliga, dhismaha