Toddobo sano kadib markii ciidamada Kenya ay galeen Soomaaliya si ay ula dagaallamaan xagjiriinta al-Shabaab, magaalada Mandheera ayaan weli ku raaxeysan nabadda. Dhowr jeer, ayaa xagjiriintu waxay u gudbeen Mandheera, la weeraray, la dhibaateeyey, la dilay, dabadeedna dib ugu soo laabtay Soomaaliya. Maamulayaasha dawladda ee ku sugan dhulka ayaa eedeeyay xudduudaha Kenya iyo Soomaaliya iyo rabitaan la’aanta dadka maxaliga ah si ay ula wadaagaan macluumaadka. Laakiin bulshada maxaliga ahi waxay ku eedeeyeen saraakiisha xukuumadda ee musuqmaasuqa, inay keenaan weeraro joogto ah.
“Xukuumad ahaan, waxaan samaynaynaa intii ugu fiicneyd si loo sugo Mandera, oo ay ka mid tahay in loo diro kooxaha amniga oo dheeraad ah qaybo kala duwan si looga jawaabo dhacdooyinka noocaas ah. Waxaan ku soconaynaa meel, “Mr Erick Oronyi, Guddoomiye Ku-xigeenka Gobolka Mandera, ayaa sidaas yidhi. Dejinta xeryaha milatari iyo bilayska ee xuduudda Kenya iyo Soomaaliya ayaa hoos u dhigtay dhacdooyinka argagixisada ee gobolka, ayuu yiri.
“Waxaan leenahay xero ammaan ah meelaha aannan waligood isticmaalin. Tani waxay xirtay dhinacyo, iyagoo ka caawinaya yareynta dhacdooyinka, “ayuu yiri. Xasilinta sare ee dadka ku nool gobolka, gaar ahaan dhalinyarada, ayaa sidoo kale eedeynaya weerarrada, sida uu sheegay sarkaal ka tirsan xukuumadda. “Waxaan leenahay xaalado dhallinyaro maxalli ah oo ku biiraya unugyada argagixisada. Tani waxa ay cadeyneysaa caqab laakiin waxaan ku jirnaa hawsha, “Mr Oronyi ayaa sidaas yidhi.
Sida laga soo xigtay isaga, weerarkii ugu dambeeyay ee Dugsiga Sare ee Caruurta ee Carabta 9-kii Oktoobar, 2018 wuxuu lahaa gacan-qabsi maxalli ah. “Degaanku waxa uu ku lug lahaa bixinta macluumaadka ku saabsan dugsiga iyo halka bartilmaameedyada ay ku nool yihiin dhismaha, taasoo keentay laba dhimasho,” ayuu yiri. Laba macallin aan degenayn ayaa lagu dilay weerar habeenkii ah halka laba kalena ay u baxsadeen si cidhiidhi ah. “Ardaydu waxay u warrameen maamulka dugsiga in waxyaabo aysan ahayn mid caadi ah oo habeenkii fanku ku dhacay iyo shirkii dhammaan taliyeyaasha loo yaqaan. Ma aqaano waxa laga wada hadlay. Dabadeedna waxaa naloo soo weeraray, “ayuu yiri Elijah Nderitu, oo ka badbaaday, oo u sheegay Sunday Nation.
Mr Abdiaziz Abdullahi, oo ah degaan, ayaa sheegay in ay adagtahay in la aqoonsado xubin ka mid ah xubno al-Shabaab ah. “Dhamaanteen isku mid ayaannu nahay, balse waxaannu leenahay hawlgallo kala duwan iyo ujeedooyin, taas oo adkaynaysa in la ogaado cidda Al-Shabaab ah iyo kuwa aan ahayn,” ayuu yiri. Mr Cabdullaahi wuxuu intaas ku daray in dadka deegaanka ay ka baqayaan in ay macluumaadka la wadaagaan saraakiisha ammaanka ee Mandheera haddii ay aqoonsigooda u muujiyaan xagjiriinta.
“Kadib markii ay bilaysku xiraan tuhmanayaasha, waxay badanaaba muujiyaan aqoonsiga wargaliyaha, oo nolol badan ku galiya khatar,” ayuu yiri. “Bilaysku waa caddaalad darro dagaalka iyada oo dadka maxalliga ah ay iska ilaalinayaan,” ayuu yiri. Mr Cabdullaahi waxa uu intaas ku daray in dadka maxalliga ah ay si fiican u bixiyaan al-Shabaab si ay u siiyaan macluumaad ku saabsan hawlgallada ammaanka ee gobolka. “Waxaa jira dad sir-doon ah xitaa saraakiisha amniga oo sheegaya in cadawga dabka iyo hawlgallada,” ayuu yiri.
Dumarka waxaa inta badan isticmaasha ururka argagixisada si ay u ururiyaan macluumaadka. “Waa arrin aad u adag in laga shakiyo dumarka howlgallada noocaas ah, laakiin runtu waxay u timaadaa iftiin ka dib weerar,” ayuu yiri Fatuma Aadan, oo ah ganacsade ku sugan magaalada. Bishii December 7, 2015, jirka Isniin Maxamed, oo ah shey iibiye ah oo ku yaal Mandheera, ayaa laga helay maydka maydka. Xukuumadda ayaa ku eedeysay in ay cunto karis u tahay Al-Shabaab, laakiin waxay beenisay inay dishay. Dhibanaha dhacdo argagixisanimo oo ka dhacay Mandera ayaa sheegay in uu ku dhaawacmay weerarka aargoosiga kadib markii uu la wadaagay warbixinta dawladda.
Toddobo
