Hore ayaa loo yidhi dadku waxay u qaybsamaan talo keen iyo talo raac
taasoo macnaheedu yahay in dadka alle abuuray ay ku kala duwan yihiin
caqliga ,aragtida ,muuqaalka ,fiirada ,fekerka iyo weliba waxyaabo
badan taasina ay tahay xikmad alle.
Horena Somali waatii murtideeda ku sheegtay oo tidhi ragu sadex waa
iskaga mid sadexna waa ku kala tagaan “ sadexda ay iskaga midka
yihiina waa :
A-magaca
B-muuqa
C- dhalashada ,oo habeenka uu dhasho oo la yiraahdo wiil ayaa dhashay
Sadexna waa ku kala tagaa oo waa :
A-deeqda
B-dagaalka
C- dooda ( aftahanimada )
Lixdaa waxyaabood ayaa waxaa kasii baxa murti faracyo badan leh oo
midkastaaba ay kusoo arooraan faracyo ku dhan xubnaha lixda qodob oo
ka hadlaya sida aqriste aad adiguba ka dheehan karto
Hadaba aniga oo ka tixraacaya sidii aad horeba iiga barateen sheeko
murti xambarsan ayaan gogol uga dhigaa hadalkee , waqti hore ayaa nin
hogaamiye u ah qowmiyad ama qabiil ayaa deegaankii beeshiisu deganayd
waxaa ka dhacay neef xoolo ah oo weliba kuwa geesalayda loo yaqaano
sida adhiga ah ayaa waxay madaxa la gashay aashuun biyood ay ka
raadinaysay biyo iyadoo xiliguna oomane uu ahaa dadkuna ay ahaayeen
dad xoolo dhaqato ah neefkii adhiga ahaa ayaa loogu yeeray
hogaamiyihii markaas beesha u talinayey oo lagu yiri ka tali markasuu
yiri ri,da qoorta ka jara qoortii markii laga jarayna madaxii oo geeso
leh ayaa aashuunkii ku haray markasaa hadana la weydiiyey oo la yiri
hogaamiye madaxii neefka oo geeso leh ayaa aashuunkii ku haray ee
maxaan samaynaa markaasuu yiri aashuunkana jebiya .
Markaasay aashuunkiina jebiyeen ,kolkaas ayaa reerkii neefkiina laga
dilay ,aashuunkiina laga jebiyey ayaa la yiri hogaamiye reerkii
aashuun la,aan iyo neef la,aan ayaa ku dhacdaye maxaan samaynaa
,hogaamiyihii ayaa dadkii ku canaantay oo weliba su,aashii laga
waydiiyey arintaasi aad uga xanaaqay isagoo isla saxsan
Mudo ayaamo ku eg markuu xanaaqsanaa ayaa maalintii dambe dadkii
gurigiisa isa soo hor tubeen isagoo xanaaqiisii qiil ka dhigaya ayuu
dadkii la hadlay oo ku calaacalay waxaan aad ula yaabanahay markaan
dhinto cida idin xukumi doonta “ waxaan kale oo la yaabanahay ninka
iga wanaagsan ee iga xukunka fiican aad xukunka u dhiiban doontaan.
Hadaba murtida sheekadu waa talo xumaanta iyo aragti gaabnaanta laga
dhex helo dadka “ oo waataan hore u sheegay in qof kastaaba alle
siiyey hibo u gaar ah oo uu meel ku fiican yahay taasina ay ku tusayso
in qofku meesha uu ku fiican yahay loo diro laakiin hadii qofka meel
uusan ku fiicnayan loo diro waa sida aashuunkaas iyo neefkaas loogu
talo xumooday , ee ka tab dhaha sow markaas talo xumaanta hogaamiyaha
beeshaas ama qoyskaas ku dhici mayso dib u dhac talo xumo keentay
,hadiise talo qabeen beesha hogaamiye looga dhigo sow horumar gaadhi
mayso “ hadalka murtidiisuna waa ninba tacabkii tooyooy kaa maal “
W/Q Yaasiin Maxamed Cali ( Yaasiin Faytin )
