Kenya oo shidaal ka qodeysa dhulka lagu muransan yahay ee Badweynta Hindiya
Kenya ayaa sii wadda howlo shidaal baaris ah oo ay ka waddo qeyb ka mid ah badweynta Hindiya oo lagu muransan yahay kadib markii ay diiday go’aankii maxkamadda caalamiga ah ee cadaaladda (ICJ) ee ahaa in kala bar dhulka badda ah lagu siiyay dalka ay deriska yihiin ee Soomaaliya.
Shirkadda Talyaaniga ee Eni ayaa bilaawday qodista ceelka Mlima 1 ee sahaminta biyaha qoto dheer ee block L11B ee dooxada Lamu bishii hore. Baloogan waxa uu u jiraa 100,000km² saddex xagal oo ka tirsan Badweynta Hindiya oo la aaminsan yahay in uu qani ku yahay Saliid iyo Gaas oo ay muddo dheer ku loolamayeen Kenya iyo Soomaaliya.
Kenya ayaa ku adkeysaneysa in xuduud badeedka ay dhanka bari ka xigto halka ay ku kulmaan labada dal ee xeebta, halka Soomaaliya ay ku doodeyso in ay u raacdo dhanka xuduudka dhuleed. 2019-kii Kenya waxay ku eedaysay Soomaaliya inay xaraashtay xuquuqdii sahaminta ee gobolka lagu muransan yahay, taasoo keentay in Nairobi ay u yeerato safiirkeeda Muqdisho.
Bishii Oktoobar ee sannadkii hore, garsoorayaasha maxkamadda ICJ ee Qaramada Midoobay ayaa inta badan go’aan ka gaadhay Soomaaliya, iyagoo soo saaray khad cusub oo laba u kala qaybiyay aagga lagu muransan yahay. Balse Kenya ayaa diiday in ay aqoonsato go’aanka maxkamadda ICJ, sidaas darteed, ma jirto sabab uu Eni uga tanaasulo xannibaadda, sida uu sheegay guddoomiyaha batroolka Kenya, Martin Heya.
“Waxaan rajeyneynaa inaan ku dhawaaqno ku saabsan shidaal cusub oo laga helay Lamu 2-3 bilood ee soo socda,” Heya ayaa u sheegay Argus.
Eni wuu diiday inuu tafaasiil ka bixiyo. “Waxaan kaliya xaqiijin karnaa in ceelka la daadiyay, ma jiraan macluumaad dheeri ah oo hadda la heli karo,” ayay shirkaddu tiri.
Kenya ayaa bilaawday khariidaynta kaydka saliidda iyo gaaska ee aagga lagu muransan yahay bishii Abriil ee sannadkii hore inkasta oo ay dacwaddu ka socoto maxkamadda ICJ. Madaxweynaha Kenya Uhuru Kenyatta ayaa tan iyo markaas sheegay in dalkiisa uusan ku wareejin doonin taako ka mid ah dhulka lagu muransan yahay.
Dhaqdhaqaaqa sahaminta badda ayaa imaanaya iyadoo Kenya ay isku diyaarineyso inay horumariso keydka ceyriinka ee xeebta ee dooxada Koonfurta Lokichar. Dawladdu waxay rajaynaysaa Tullow Oil madax-banaan oo ku taxan London iyo la-hawlgalayaasheeda inay qaataan go’aanka maalgashiga ugu dambeeya ee mashruuca South Lokichar ka hor badhtamaha sanadkan, taasoo u gogol xaaraysa shidaalkii ugu horreeyay dhammaadka 2023 ama horraanta 2024.
