Home Afsomali Somalia iyo Midowga Africa oo weli ku jira hashiiska ila meereyso

Somalia iyo Midowga Africa oo weli ku jira hashiiska ila meereyso

Midowga Afrika oo dib u habayn ku samayna AMISOM si ay howlgalka u sii wadaan ilaa 2027!

Midowga Afrika oo wajahaya dhaqaale xumo baahsan ayaaa qorshaynaya in uu ciidan gaar ah u soo diro Soomaaliya dhamaadka 2021 marka uu dhamaado waqtiga loo qorsheeyay in ay dalka ka baxaan ciidanka AMISOM, kuwaas oo dalka ka howlgali doona 5 sano ee soo socota.

Wargayska The East African oo xiganaya ilo xog ogaal u ah qorshahaan ayaa sheegay in ilaa hadda, Midowga Afrika, Dowladda Federaalka Soomaaliya iyo deeq -bixiyeyaasha muhiimka ah ay isku raaceen ajendaha “in la bilaabo ka shaqeynta sidii loo ogaan lahaa ciidanka  ay Soomaaliya u baahantahay” si ay u badalaan ciidanka AMISOM ee dalka ku sugan.

Ilo-wareedyada ayaa sheegaya in khubarada nabadda iyo amniga ee Midowga Afrika ay ka shaqeynayaan qodobo ay ka mid yihiin qiimeynta xaalada amaan ee Soomaaliya, shuruudaha howlgalka cusub iyo ciidanka ilaalinaya xarumaha muhiimka ah si ay ugu wargeliyaan qaybta dib-u-habeynta iyo baahiyaha maalgelinta ee midowga Afrika.

Dib -u -habeynta Amisom ayaa ah ikhtiyaarka AU -da ay ka dooratay afar ka mid ah warbixintii kooxdeeda qiimeynta madaxa bannaan ay u soo jeedisay mustaqbalka howlgalka. Xulashada 1aad waxay ahayd abuurista ciidan isku dhaf ah oo ka kala UN-AU.

Laakiin Golaha Nabadda iyo Ammaanka ee Midowga Afrika ayaa diidey ciidanka isku -dhafka ah iyagoo ku sababeeyey in ay caqabad ku noqon doonto xallinta dhibaatada muddada dheer taagnayd ee taageerada kala qaybsan ee howlgalka.

Ikhtiyaarka 3aad iyo kan 4aad, waxay ahayd in la geeyo ciidan goboleed – Ciidammada Heeganka ee Bariga Afrika – iyo in Amisom ay ka baxdo Soomaaliya.

Warbixinta kooxda qiimeynta Midowga Afrika ayaa sheegaysa in waajibaadka 1aad ee ciidanka dib -u -habeynta lagu sameeyay ay noqon doonto in sare loo qaado awoodda Ciidamada Ammaanka Soomaaliya si ay u qaataan waajibaadkooda amni kadib markii AMISOM dalka ka baxdo.

Laakiin, Quburadda ayaa sheegaya in la joogo waqtigii la soo afjari lahaa howlgalka midowga Afrika ee Soomaaliya, ka dib 14 sano oo ciidamadu aysan gaariin guulo muuqda qarash badana lagu bixiyo.

Qaramada Midoobey, khubarada amniga iyo waddamada ay ciidamadu ka joogaan Soomaaliya ayaa isku raacay in halista A-Shabaab ay saamayn karto caasimadda iyo magaalooyinka kale ee gobolka marka ay ciidamada nabad-ilaalintu baxaan wadanka.

Warbixinta uu midowga Afrika u gubdiyay Golaha Ammaanka ee Qaramada Midoobay, waxay sare u qaadday halista cad ee Soomaaliya oo ah mid nugul ka dib markii ay isaga baxeen milatariga Mareykanka oo waday duqeymo cirka ah oo ka dhan ah Al-Shabaab.

Warbixinta ayaa sidoo kale xustay in hoos u dhigista ciidamada Amisom ay saameyn ku yeelanayso awooddii ay ku dabooli lahayd “iska caabin Al Shabaab oo dagaal xoogan kula jirta.

Taliska Mareykanka ee Afrika ayaa sidoo kale horay u soo saaray qiimeyn ku aadan awooda al-Shabaab, isagoo sheegay in tan iyo 2006, ay kordhisay awooddeeda dagaalka iyagoo ka qabsaday hub culus, gawaarida gaashaaman, waxyaabaha qarxa, saanadda hubka fudud iyo sahay kale ku la hayaaneen Ciidamada Nabad -sugidda Qaranka Soomaaliyeed iyo Amisom, iyagoo oo qabsaday saldhigyo kala duwan oo AMISOM ay ku lahaayeen Soomaaliya.

“Al-Shabaab waxay weli halis ku tahay nabadda iyo amniga Soomaaliya,” ayaa lagu yiri qiimeynta Africom.

Tani waxay ka dambaysaa dhimistii maaliyadeed ee Midowga Yurub bilaabay 2016, taas oo keentay in midoga Yurub uu yareeyo taageerada boqolkiiba 20, hawlgalka xiga wuxuu ku dhawaaqay dhimista 10 boqolkiiba sannadkiiba.

“Hawlgalkani ma sahlanaan doono maxaa yeelay Midowga Yurub wuxuu dhimayaa dhaqaalihii,” ilo ka tirsan Amisom oo codsaday inaan la magacaabin si ay si xor ah ugu hadlaan, ayaa yiri, isagoo raaciyay in duruufahaas dartood waddamada ciidamada ku biiriya ay doorbidaan hawlgal ka gaaban shanta sano ee la soo jeediyay.

Dhaqaalaha Midowga Yurub wuxuu daboolayaa gunnooyinka ciidamada Amisom, kharashaadka qaybta booliska ee ciidanka iyo mushaarka shaqaalaha rayidka ah ee caalamiga ah iyo kuwa maxalliga ah, halka QM ay bixiso kaalmada saadka, taas oo waddammada ciidamadu ku sheegaan ay yihiin kuwo qaldan.

Sida laga soo xigtay ilo -wareedyo, Midowga Afrika wuxuu ku xujeyn doonaa QM in ay lacag geliso howlgalka maxaa yeelay waa kan ugu dambeeya ee loo xilsaaray inuu nabadda caalamka ilaaliyo.

Toddobaadkan, Amisom waxay sheegtay in ka dib laba maalmood oo shirar albaabadu u xirnaayeen Muqdisho, AU-da Dowladda Federaalka Soomaaliya 19-kii Ogosto, ay saxiixday heshiis ku saabsan qaabeynta suuragalka ah iyo soo jeedinta waajibaadka taageerada Afrika ee Soomaaliya wixii ka dambeeya December 2021.

Fiona Lortan, Ku -simaha Agaasimaha AU ee Maareynta Khilaafaadka ee Arrimaha Siyaasadda, Waaxda Nabadda iyo Ammaanka ayaa hoggaaminaysay Kooxaha AU iyo Amisom ee Muqdisho shirka uga qaybgalay.

“Waxaan ognahay in ay weli u baahan tahay Soomaaliya ciidamo ka socda Midowga Afrika si loo caawiyo dowladda Soomaaliya sannadaha soo socda inta ay dhiseyso ciidamadeeda”

” Sidaas darteed, waxaan ka wada hadalnay sida howlgalka cusub uu u ekaan doono, iyo waxa uu noqon doono waajibaadka howlgalka cusub, ” ayay tiri Ms Lortan.

Laakiin xitaa iyada oo aan weli la qeexin ciidanka dib-u-habaynta lagu samaynayo, qaar ka mid ah waddamada ciidamada u soo diray Soomaaliya ayaa hore u sheegay in ciidamadoodu sii joogi doonaan Soomaaliya.

LEAVE A REPLY

Please enter your comment!
Please enter your name here

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.