Su’aasha ugu horeeysa ay ku weeydiyaan waa maheystaa qoriga AK47 mana taqaana dabaal. Tani waa qaabka burcadbadeed ay ku qortaan malishiyadooda.
Axmed waa madaxa ladagaalanka burcadbadeeda deganda Maamul goboledka Puntland kaa leh xeeb dherkeda dhanyahy 870 miles ama 1,400 Km waana meesha numbarka ugu badan burcadbaded ku gambadan.
Burcadbadeednimada waxaa ay aduunka ugu kacaday 700 milyan dollar sanadkii lasoo dhaafay sida laga soo xigtay hayada hayad arimaha badaha ka shaqeeysa taa oo ku gudajirto soo saarida qorshe si caalami ah loola dagaalmo burcad badeeda. Burcad badeednimada waxaa ay noqtay wax bahaay aduunka intiisa kale ku faafay galbeedka Africa iyo Gufl of Guinea
Budcad badeeda tiknolajida Waxaa soo kordha qorshe kale oo caalmai kaa oo kuw qabiiro ku ah
tiknoljiayad casriga ay weerar ku qaadaan xogta iyo macluumadka shirkada iyo maraakibta wax daabul halka oo ay ka ogadaan maclumadk u sabsan meesha marka uu adaya iyo waxa uu wado. Waxaana ay ka iibsadan burcad badeeda bada joogt sidaa waa qaab wax fududeeye.
Tani waa qaabka u sahlo burcadeed ineey baacsada dushana ka fulaana maraakiibta qaar iyga heeysto macluumad ku filan iyo xitaa konteenarda qaar numberksiooda. Sida uu nooshegay ninka layirahdo Bryan Sartin oo maamulo shirkada Mareykan Verison Risk taa oo dabagasha xatooyada xogta
Qadadka internetka shirkada qaar ma casriyaan sababtoo ah waxaa ay dhex maquurayan biyaha bada. Tani waxaa fufudeeysa in kuwa xogta u dhaca ay kuxirtan qadkoda . la’aan fureyaal adaga xogta maraakiibta waa arin u sahasha iney hela qorshe ama qariida sid ay tirir Sian John chief strategies Symantec Diyaradha wax basaasa Burcad badeeda ayaa waxaa ay bilaabeeyn adeegsiga diyaradaha aan
duliyaha laheeyn ee wax basaasa ku waa u sahla sahmnita bada maraakiibta ugu badan maraan iyo ineey hubiyaa maraajibta aan wadan ilaalo xoogan ama sida fudud loo qabankara. Hore waxaa ay ugu xirnan jireyn adeegisga qabab liito sida ilaalo bada u dhex joogta iyo kaluumeysto siisa macluumaad.
.
age captionThe use of drones to keep watch for pirates is increasing –but pirates have also used them to spy on shipping targets
si loola tacaalo arikan wadmada Africa iyo shirkada wax daabulow waxa ay xoga sarijireeyn ku dagaalnka qoriga dagaalkaa oo aan bada waxa ka
qabankarin. Laakiin hadeer waa xiligi lagu dagalamilaha shabekedaha internetka iyo fasramoyinka casriga . diyaradaha aan cidna wadin kuwaa oo leh awood ay ku soo bandhigaan xitaa wajiga qofka ayaa loo adeegsan karaa si loo ogaado burcad badeeda loona aqoonsada meelaha xaas xaasiga sida Baba Al-mandab oo gaca u dhexeye Yemen , Djabuti
iyo Eratriya sida uu leyahay taaliyaha EU hoowlgadalad somalia 2009 – 2011 Peter Hudson shirkada ayaa waxaa ay hadery soo wadaan diyarada aan cidna wadin oo wax dilikar si loogula dagaalmo burcad badeeda hubeysan. . shirkadaha
marakiibta dalalka Africa ayaa isku daya ineey ka guran ku xirnaasha isticmalka cidanka iyo qoryaha. Sababto ah waxaa ku kacaan qiimo
xogan wax faa’iido waxan ay ku dambeyna astaanta markabka oo cidan
xoog ku heystaan
mage copyrightNATO
waxyabaha lasoo hindisey waxaa ka mid adeesiga gantaal shuuca laga
hago iyo kuwo xanuun ku keeni karaa koxaha hubeysan iyo shebekeda
lagu weeraro maraakiibta. Midka mid ah kuwaa oo loo yaqna Barracuuda
ayaa waxaa ay tahay shabaq laturayo taa oo doonta lagu tuuro dabin u
noqonkarta aan awodin ineey dhaqaado ama rogikarto. Waa lad sida
gantaalka garabka laga rido taa wadata shabaq wire ka seysan doonta
iyo dableyda ku qasbikaro iney qalibto ama ay xirxirmaan.
Sida ugu macqulsan isticmaalka tiknoljiyada lagu wada xariira ayaa
caawisey shirkada maraakiibta afrika iney wadagaan macluumaad ka
burcad badeeda sida waxaa yirir Ibrahim Ahmed Abdinoor oo madaxa
afrikan Shiping Line iyo wadada diimeedyada oo si weeyn baraha
bulshada uga xaraantimeeyo burcad badeednimada .
Lakiin dagaalka ka dhanka ah burcad badeed waa mid aan dhamaneeyn
Qiimaha salida iyo shidaalka sabeeynaya, burcad badeed waxaa ay kasaa
hayameeyn xadida maraakibta shidaalka waxaan ay bilabeeyn afduubashad
ashaqalaha sandkan oo qura waxaa ay qafasheeyn 44 shaqale 22 waxaa
lagu qabsaday dalka Nayjeriya tan marka loo babar bar dhiga aduunka oo
dhan oo a 10 horaantii sandka 2015
Ku dhowaada 70% shilalka burcad badeeda lama diiwangalsho
Dalalka gableedka Africa ilahada dad loo soo xakumay burcad badeednimo
ma jiran dalka Naykeriya waxaa la krodhieye hoowlgada badaha.
Marka loo eego hoowsha Mr Abdirizak Ahemd oo reer Puntland ah iyo
hoowlgalada caalmiga badaha waxaa sahashay hoos u dhaca ku yimada
burcad badeeda somalia 90%. Dadaalka Mr Ahmed kazoo biloowday 2010
waaa muuiye inuu ku daalayarinka burcad badeednimo.
Sida dekeda kismayo oo akle waxaa ay hada awooda ineey dhoogiso xoolo
yar oo ari ah kaa oo loo dhoofiyo suuqa baahida badan ka jirta ee
wadmada Qaliijka. Waxana ay isticmal doomo yayar . maraakiibta waa
weeyn madoonayaan ineey ku soo xirtaan Kismayo cabsi ay ka qabaan
dekada iyo bada sida uu noshegay Mr. Abdinoor Africa Shipping line
Sida hayada cuntad qarmad midobey sheegtay dhoofitna xoolaha somaliya
waxaa ay ka jirta dhaqalaha meel sare 40% amaanka badaha oo la
hagaajiyo ayaa kordhinkaraa. Ilaa 60%
Burcad badeeda mas saameey oo qura maraakibta iyo gancsadata ee waxaa
ay sameeyen dhaqlaha aduunka taa oo u baahan farsom casri ah lagu
hakiyo
