Golaha Wakiiladda Jamhuuriyadda Somaliland, ayaa Sabtidii, ka saaray dhammaan dhamantii adeegyada ay ka heli jireen adeegga bilaashka ah ee adeegyada Fibre Optic-ka suuqa.
Sharciga No. 50/2011 wuxuu leeyahay, ilaa sanadkaas, wuxuu xirey suuqa iyadoo lagu maamuusayo heshiis 25 sano ah oo uu siiyay nin qaraabo ah oo ku cusub suuqa isgaarsiinta, Somcable, shirkad karti udub dhexaad u leh bixinta Internetka fiber optic-ka. waxaa laga sii daayay shabakadda ‘Coomaunicatiosn Djibouti’.
Madaxweynaha Jamhuuriyadda, Mudane Muuse Biixi Cabdi, ayaa soo jeediyey in wax laga beddelo sharcigaas, isla markaana ay meel mariyaan baarlamaan isla fadhi ah cod aqlabiyad ah sida ay maanta sameeyeen, kaas oo dood kooban ka dib, uu Goluhu ansixiyay.
Labada shirkadood ee isgaarsiinta Somaliland, Telesom iyo Somtel, waxay isku dayeen in badan iyo mar labaad si ay uga takhalusaan tether-ka wixii ay u arkeen mid caddaalad-darro ah oo u horseedaysa naxariis tartamayaasha khibrada yar.
Bishii Sebtember 2016, shirkadda Telesom waxay heshiis la gashay OmanTel, oo ah shirkadda isgaarsiinta heer qaran ee Omani iyo shirkad hormuud ka ah jumladda Bariga Dhexe, iyadoo la kaashaneysa isgaarsiinta Ethio iyo Gollis si ay u samaystaan xadhkaha fiber optic-ka badda hoostiisa mara. Xaruntan, ayaa waxaa dhisi doona Xtera Communications Inc. – oo ah shirkad xallineysa gaadiidka indhaha – waxaa la qorsheeyay in ay ka soo bilowdo Salalah oo ku taal Oman illaa Boosaaso ee Puntland iyo Berbera ee Somaliland, iyada oo dhul ballaarsi la siinayo Addis Ababa ee Itoobiya.
Dawladdii markaa jirtay ee Somaliland ayaa hor istaagtay waxqabadka.
Bishii Oktoobar 2018, shirkadda Somtel waxay heshiis iskaashi la gashay shirkadda isgaarsiinta Jabuuti ee ‘Telefishanka Jabuuti Afrika Express 1 (DARE1)’. Xarka xawaaraha sare wuxuu ujeedkiisu ahaa in kor loogu qaado adeegyada internetka ee gobolka illaa iyo Mombasa, Kenya.
Shirkadda loo yaqaan ‘Sub Subomom’, oo ah alaab-qeybiye weyn isla markaana hormuud ka ah warshadaha teknolojiyada isgaarsiinta iyo adeegyada badda, ayaa ku guuleysatay qandaraas lagu dhigayo dekedaha badda hoostiisa oo laga dhisayo saldhigyo ku saabsan miinooyinka dhulka lagu maro oo ku yaal Somaliland, Boosaso iyo Muqdisho, iyo Mombasa ee Kenya.
Mar labaad, dawladda Somaliland waxay ka leexatay markab xireysa fiilada sida ugu dhakhsaha badan 22nd Janawari 2020 – tallaabo baraarujin ah, laga yaabee, inay go’aansatay soo noqoshada dhinaca aragtida dowladda ee arrinta.
Ansixinta nuqulada sharciga ah ee wax laga badalay, sida ay qabaan indha-indheeyaashu, waa dib-u-eegis aragtida dastuuriga ah ee Somaliland ee ku saabsan ganacsiga xorta ah iyo suuqyada xorta ah maadaama ay dharbaaxo ku tahay adeegyada internetka xawaaraha ku kacaya ee aadka u tartamaya.
Somtel iyo Telesom labaduba si diiran ayey u soo dhoweeyeen isbedelka wadnaha ee xukuumadda iyaga oo ku tilmaamay inay dhabar jab ku tahay horumarka ganacsiga gaarka loo leeyahay kobcinta suuqyada xorta ah ee waax muhiim ah.
Sato, Ururka Somaliland ee Hawlwadayaasha Isgaarsiinta, ayaa tilmaamay in talaabadu aysan kaliya siineyn macaamiishooda xulasho ballaaran laakiin ay sidoo kale culeys ku aheyd kharashkii weynaa ee ay bixiyeyaasha ku bixiyeen sidii ay ugu sii jiri lahaayeen adeeg lagu kalsoonaan karo jawi adag.
Qoraalka Sato ayaa lagu soo gunaanaday.
Ma cadda, haddana, haddii saddexda bixiye – Somcable, Somtel, Telesom – ay sii joogi doonaan heshiisyadoodii hore ama ay raadin lahaayeen habab dheeri ah oo ay kaga horreyso xirmada.
Somtel iyo Telesom, waxay sidoo kale bixiyaan adeegyo GSM iyo adeegyada bangiyada mobilada.
