waxay noqotay maalin muhiim u ah guud ahaan qaaradda Afrika oo ah maalinta loo yaqaan Maalinta Caruurta Afrika (DAC) – oo ah maalin loogu talagalay in kor loogu qaado wacyiga ku aaddan arrimaha quseeya Carruurta Afrika. DAC dabcan asalkiisu wuxuu ahaa 1976 kacdoonkii ardayda ee Soweto, South Africa halkaas oo ardayda u safray ay ka mudaaharaadeen sharkii nidaamkii waxbarasho ee midab-kala sooca, waxaa si xun u xasuuqay booliska Koonfur Afrika. Sannadkii 1991-kii, Golaha Madaxweynayaasha Dowlad-gobolleedyada iyo OAU-da ayaa faray in Juun 16-keeda loo asteeyo sidii DAC- oo ah maalin si isku mid ah loogu dabbaal-dego Ubadka Afrika iyo sidoo kale in la soo bandhigo caqabadaha adkeysiga ee ubadka Afrikaanka ah uu weli wajaho. Mawduuca 2020 DAC waa ‘Helitaanka Nidaamka Caddaaladda U habboon ee Caruurta ee Afrika’ sida ay ansaxisay Golaha Fulinta Midowga Afrika, inta lagu gudajiray kulankiisii 34aad ee Caadiga.
AMISOM muddo sanado ah waxay u dabaaldegaysay DAC oo labadaba ahayd Howlgalka Midowga Afrika ee Soomaaliya iyo sidoo kale qayb ka mid ah awoodeeda dhisidda taageerada ay siiso Dowladda iyo dadka Soomaaliyeed. Runtii, markan oo ah sannadka 2019, AMISOM oo ay weheliyaan FGS iyo FMS, ayaa xuska DAC ee Muqdisho, Kismaayo, Baydhabo iyo Jowhar. Waxaa wax laga xumaado ah, soo ifbaxa sheekada ‘coronavirus-ka cusub’ (Covid19) horaantii sanadkaan iyo sii wadashadeeda adduunka oo dhan, oo ay kujiraan Afrika iyo Soomaaliya, ayaa si weyn u saameysay xuska sannadkan. Si kastaba ha noqotee, in kasta oo loo yaqaan ‘Covid19’, haddana waxaa innagu waajib ah inaan xusno Soomaaliya oo aan ammaano adkeysiga ubadkeenna Soomaaliyeed marka laga hadlayo walaaca badan ee ilaalinta carruurta ee dalka.
Mawduuca sanadkaan waa ‘Helitaanka Nidaamka Cadaaladda Caruurta u Wanaagsan ee Afrika’ iyo in kasta oo kiisaska sii kordhaya ee Covid19 ee Soomaaliya iyo Afrika oo dhan, ay weli tahay mawduuc muhiim u ah qaaradda. Mawduuca ayaa xitaa aad ugu habboon Soomaaliya sababa la xiriira waxqabadka Al-Shabaab ee sii wada dagaalka ay kula jiraan dadka Soomaaliyeed iyadoo carruurta ay ka mid yihiin kuwa ugu nugul dagaalladiisa halista ah ee waddanka ka socda. Falalka naxariis darada ah ee Al-Shabaab ee Soomaaliya waxay si xun u saameysaa caruurta Soomaaliyeed – labadaba wiilal iyo gabdhaba – iyadoo wiilasha inta badan lagu qasbay inay ku biiraan darajada dagaalyahanada Al-Shabaab halka gabdhahana lagu qasbay guur hore iyo qaabab kale oo xadgudub galmo ah. Ujeeddada nidaamka cadaaladda ee carruurta ku habboon ee Soomaaliya waa in ay markaa la noqotaa Ciidamada Amniga Soomaaliya (SSF), iyaga oo taageero ka helaya ciidamada AMISOM, oo ilaalin jireed siisa Ilmaha Soomaaliyeed ka soo horjeedka sharka Al-Shabaab. Waxay sidoo kale ka dhigan tahay,, duruufaha ku habboon, carruurta lagu qasbay oo si khasab ah loogu qoro inay u dagaallamaan Al-Shabaab, ayaa la siiyaa dariiq kale oo ka mid ah hannaanka dhaqan-celinta ee kuwa soo goosadka ah, hab loo aqoonsado inay yihiin dhibbaneyaasha howlaha Al-Shabaab.
AMISOM waxay sii wadi doontaa inay ka taageerto FGS iyo FMS dadaalkooda ku aaddan sidii loo kobcin lahaa Soomaaliya halkaas oo carruurta ku nool dalka ay marin u heli doonaan: amniga, daryeelka caafimaadka, waxbarashada iyo cadaaladda oo la jaan qaada heerarka caalamiga ah.
Anigoo ku hadlaya magaca AMISOM, waxaan hambalyo u dirayaa Ilmaha Soomaaliyeed maadaama isaga iyo iyada ay u dabaaldegeen Maalinta Caalamiga ah. Annaga, Howlgalka, waxaa ka go’an hirgelinta waajibaadka aan ka leennahay Soomaaliya annagoo horumarinayna, ilaalinayna oo ilaalinayna xuquuqda carruurta, annagoo raacineyna qawaaniinta dhammaan shuruucda caalamiga ah ee khuseeya hawlgallada AMISOM ee Soomaaliya.
